มีโครงสร้างผนังเซลล์พิเศษที่มีไขมันในปริมาณสูง
และมีกรด mycolic เป็นส่วนประกอบที่สำคัญ
ซึ่งไม่พบในแบคทีเรียชนิดอื่น
การมีกรด mycolic ในโครงสร้างของผนังเซลล์ ทำให้การย้อมสีแกรมให้ผลไม่ดี
เนื่องจากสีไม่สามารถเข้าผนังเซลล์
แต่จะย้อมได้โดยใช้วิธีการย้อมสีทนกรด (acid-fast staining)
เนื่องจากเชื้อที่ติดสีแล้วไม่สามารถล้างออกได้ง่าย ด้วย acid alcohol
จึงได้จำแนกแบคทีเรียกลุ่มนี้เป็นพวกทนกรด (Acid-fast bacteria, AFB)
กระบวนการย้อมสีแบบนี้สามารถทำได้โดยวิธีของ Ziel-Neelsen
ซึ่งเป็นวิธีที่ต้องใช้ความร้อนช่วยให้เซลล์ติดสีดีขึ้น
วัสดุอุปกรณ์และสารเคมี
1. Kinyoun’s
carbolfuchsin stain
2.
Ziehl-Neelsen carbolfuchsin stain
3.
Acid-alcohol solution
4.
Loeffler’s alkaline methylene blue stain
5. ห่วงเขี่ยเชื้อ และตะเกียงอัลกอฮอล์
6. น้ำกลั่น
7. สไลด์ ลวดรองสไลด์
8. กล้องจุลทรรศน์ กระดาษเช็ดเลนส์ และ immersion oil
เชื้อแบคทีเรีย
1. เชื้อ Staphylocococcus
aureus ในอาหารแข็ง
2. เชื้อในกลุ่ม Mycobacterium สายพันธุ์ที่ไม่ก่อโรค
(non-pathogenic) ในอาหารแข็ง
วิธีทำ
วิธี Ziehl-Neelsen method
1. เตรียมสไลด์สะอาดจำนวน 3 แผ่น
2. smear
ของเชื้อจำนวน 3 แผ่น
แผ่นแรกเป็นสเมียร์ของเชื้อ S.
aureus
แผ่นที่สองเป็นสเมียร์ของเชื้อ Mycobacterium sp.
แผ่นที่สามเป็นสเมียร์ของเชื้อผสม S.
aureus และ Mycobacterium sp. ใน smear
เดียวกัน
3. ทิ้งให้รอย smear
แห้งด้วยอากาศแล้วตรึง smear ด้วยความร้อน
4. หยดสี Ziehl-Neelsen
carbolfuchsin ให้ท่วมรอย smear
5. ทำให้ร้อนจนเกิดไอ แต่ไม่เดือด
โดยนำไปอังไฟจากตะเกียงหรือจากไอน้ำร้อนจากบีกเกอร์ตั้งไฟ
เป็นเวลา 5 นาที ถ้าสีแห้งให้หยดเพิ่ม
6. ล้างด้วยน้ำประปา
7. ล้างสีออกด้วย acid-alcohol
โดยหยด
acid-alcohol decolorizer
ให้ท่วมรอยสเมียร์นาน 1 นาที
ชะเบาๆด้วยน้ำประปา
8. ย้อมทับด้วยสี methylene blue
ทิ้งไว้
1-2 นาที รินสีที่เหลืออก
ล้างด้วยน้ำประปา
ซับน้ำให้แห้ง
9. หลังจากสเมียร์แห้งแล้ว
นำไปดูด้วยกล้องจุลทรรศน์โดยใช้เลนส์น้ำมัน
บันทึกรูปร่างและสีของแบคทีเรียให้ใกล้เคียงกับที่เห็นจากกล้อง
วิธี Kinyoun method
1. เตรียมสไลด์สะอาดจำนวน 3 แผ่น
2. เตรียม smear
ของเชื้อจำนวน 3 แผ่น
แผ่นแรกเป็นสเมียร์ของเชื้อ S.
aureus
แผ่นที่สองเป็นสเมียร์ของเชื้อ Mycobacterium sp.
แผ่นที่สามเป็นสเมียร์ของเชื้อผสม S.
aureus และ Mycobacterium sp.
3. ทิ้งให้รอย smear
แห้งด้วยอากาศแล้ว fix smear ด้วยความร้อน
4. หยดสี Kinyoun’s
carbolfuchsin ให้ท่วมรอย smear ทิ้งไว้ 2
นาที
5. ล้างสีออกด้วย acid-alcohol
โดยหยด
acid-alcohol ทีละหยด จนเห็นว่าแผ่นสไลด์มีสีติดเล็กน้อย
อาจใช้เวลาประมาณ 10-30 วินาที ขั้นตอนต้องระวังการล้างสีออกมากเกินไป
6. ล้างด้วยน้ำประปา
7. ย้อมทับด้วยสี methylene blue
ทิ้งไว้
1-2 นาที รินสีที่เหลืออก ล้างด้วยน้ำประปา
8. ซับน้ำให้แห้งหลังจากสเมียร์แห้งแล้ว
นำไปดูด้วยกล้องจุลทรรศน์โดยใช้เลนส์น้ำมัน
บันทึกรูปร่างและสีของแบคทีเรียให้ใกล้เคียงกับที่เห็นจากกล้อง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น